Con chơi tốt nhưng không muốn thi ABRSM – nên tôn trọng hay định hướng lại?

Bạn biết con mình có năng khiếu. Ngón tay bé linh hoạt, tai nghe nhạy, cảm xúc cũng rất “nhạc”. Thầy cô khen, người ngoài nghe cũng bất ngờ. Thế nhưng khi bạn gợi ý: “Hay con thi lấy chứng chỉ ABRSM nhé.”

Con lắc đầu. “Con không thích.”

Thi hay không thi – đó có thực sự là câu hỏi?

Với nhiều phụ huynh, chứng chỉ âm nhạc là một cột mốc. Nó cho thấy hành trình học nhạc có định hướng. Là minh chứng rõ ràng cho sự tiến bộ. Thậm chí là hành trang sau này – cho hồ sơ du học, hay đơn giản là một bằng cấp con có thể mang theo. Nhưng với một đứa trẻ, chơi nhạc có thể là điều gì đó khác hẳn. Là chốn riêng. Là nơi không có bài kiểm tra. Là nơi được là chính mình – không phải là “ứng viên cho một chứng chỉ”.

Có nên “định hướng lại”?

Sẽ còn tuỳ. Là cha mẹ, bạn có quyền nghĩ xa, và nghĩ nhiều hơn con mình. Bạn có thể cho con thấy:

• Chứng chỉ không phải là gánh nặng, mà là cách ghi nhận một quá trình

• Thi không phải để hơn ai, mà là để hiểu mình đến đâu

• Kỳ thi có thể là đích đến tạm thời để con không chơi nhạc một cách lửng lơ

Nhưng cũng nên để ý: Nếu động lực duy nhất đến từ bạn, con sẽ không muốn thi. Nếu mỗi buổi đàn chỉ còn xoay quanh lỗi sai – thì kể cả đậu Distinction, sự kết nối với âm nhạc vẫn đã bị mất đi một phần.

Hay nên “tôn trọng”?

Tôn trọng không có nghĩa là mặc kệ. Nó chỉ là sự thừa nhận rằng âm nhạc có thể không cần đích đến để vẫn có giá trị. Rằng một đứa trẻ chơi đàn mỗi ngày, tìm thấy bình yên trong âm thanh – có thể đã học được nhiều hơn điểm số. Rằng cảm thụ, kiên nhẫn, khả năng tập trung, và thói quen ngồi yên… đã được rèn luyện rồi, dù không có kỳ thi nào xác nhận điều đó.

Nên làm gì?

Có lẽ không cần chọn một bên.

Bạn có thể nói với con: “Nếu một ngày nào đó con muốn thử thi, ba/mẹ sẽ đồng hành. Còn bây giờ, chỉ cần con vẫn yêu tiếng đàn – là đủ.”

Vì rốt cuộc, một đứa trẻ thích đàn – đáng quý hơn một đứa trẻ đàn giỏi.

Và một đứa trẻ đàn giỏi nhưng không còn thích đàn – đôi khi cũng là điều rất buồn.